MANUFAHI, 10 janeiru 2022 (TATOLI)–Xefe suku Makida, postu administrativu Alas, munisípiu Manufahi, Cristóvão Pereira Sanches, konsidera programa Uma Kbiit Laek (UKL) benefisia tebes komunidade.

“Programa Uma Kbiit Laek, bele dehan hanesan programa ne’ebé fó benefísiu ba povu, maibé hanesan servidór povu iha baze, hakarak rekomenda de’it katak ekipa sira tenke iha madadalan tanba projetu UKL iha suku Makida seidauk hatene loloos ninia progresu,” Autoriade Lokál ne’e dehan iha ámbitu diálogu komunitáriu iha resintu edifísiu Administrasaun Manufahi, segunda ne’e.

Iha biban hanesan, Reprezentante postu administrativu Turiskai, Lucas Branco, sente triste tanba programa UKL iha postu ne’e laiha progresu tanba kondisaun estrada difikulta mobiliza ekipamentu.

“Dalaruma fornesedór sai vítima filafali, tanba momentu ha’u rekomenda ona katak dalan a’at no kondisaun ladi’ak, entaun ekipamentu sira atu halo uma tenke lalin dook no ho orsamentu $17.000, ne’e jere osan ne’e to’o ka lae tanba realidade iha ha’u-nia suku, uma ne’e seidauk hotu de’it tanba kondisaun estrada ladi’ak, nune’e difikulta mobiliza ekipamentu sira hanesan rai-henek no fatuk,” nia dehan.

Nune’e mós, Ministru Administrasaun Estatál, Miguel Perreira de Carvalho, apresia entidade ne’ebé envolve iha programa ne’e.

“Kona-ba Uma Kbiit Laek, ha’u hakarak parabeniza munisípiu Manufahi tanba hanesan munisípiu dahuluk iha Timor-Leste ne’ebé hahú iha tinan 2021 no konklui 100%. Ha’u rasik mak inaugura projetu uma tolu iha área Holarua. Tanba susesu sira ne’e maka Parlamentu Nasionál aloka tan orsamentu millaun $71 iha tinan 2022 atu halo tan Uma Kbiit Laek 4.000-resin iha tinan ne’e,” governante ne’e apresia.

Maski nune’e, Ministru apela ba autoridade lokál no komunidade atu serbisu hamutuk ho Governu, maibé na’in ba programa ne’e maka suku sira, tanba ne’e orsamentu ba programa ne’e Governu aloka iha suku hotu la’ós ba Governu sentrál.

Daudaun ne’e, benefisiáriu ba programa ne’e iha territóriu tomak hamutuk 1.254, ne’ebé hosi númeru ne’e konsege konklui ona 1.192, falta 62 mak iha faze preparasaun planu aprovizionamentu atu konstrui iha tempu tuir mai.

Antes ne’e, Governu aloka orsamentu millaun $25 ba konstrusaun Uma Kbiit Laek hamutuk 1.254 iha munisípiu 12 la inklui Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-cusse Ambeno (RAEOA) no no iha tinan 2022 Parlamentu Nasionál propoin prevee tan millaun $63, inklui millaun $8 ne’ebé Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) prevee ona, nune’e orsamentu ba programa ne’e millaun $71.

Benefisiáriu ba UKL iha munisípiu Aileu 99, Ainaro 62, Baucau 177, Bobonaro 150, Covalima 90, Dili 24 de’it tanba Postu Administrativu Ataúro ho Metinaro mak hetan Uma Kbiit Laek ne’e, Ermera 156, Lautém 102, Liquiçá 69, Manatuto 93, Manufahi 86 no Viqueque 108.

Entretantu, Uma Kbiit Laek hanesan programa VIII Governu Konstitusionál liuhosi Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS), atu fó tratamentu dignu ba sidadaun.

Governu estabelese kritériu ba banefisáriu sira hanesan ema vunerável ka ema ne’ebé kbiit laek, idozu ona, kondisaun uma rezistente a’at duni no redimentu mínimu, maibé mós tenke iha rai.

Enkuantu, foin lalais Governu liuhosi reuniaunn Konsellu Ministru aprova Projetu Dekretu-Lei atu revee no atualiza valór projetu subsidiadu ne’ebé inklui projetu abitasaun sosiálhanesan ‘Uma Kbiit Laek’, hodi estabelese katak valór másimu ba verba ida $125.000 to’o projetu ramata.

© 2024 Autoridade Municipio Manufahi.